Wielbili go hipisi i podróżnicy. W całej Polsce, a potem na świecie pojawiły się napisy TU BYŁEM. TONY HALIK. Sprejem na murach, scyzorykiem na drewnie, ołówkiem na restauracyjnym stole...
Mieczysław, Max, Antonio, Tony. Halik dużo opowiadał. Setki przygód, tysiące anegdot od Alaski po Australię. Trudno zliczyć, ile razy otarł się o śmierć. Wiecznie prowokowany los stykał go nie tylko z niebezpieczną naturą, ale także z wyjątkowymi ludźmi, od Evity Peron po Richarda Nixona. A choć wersje wydarzeń zmieniały się nierzadko w zależności od okoliczności, nosił jeszcze w sobie wiele nieujawnionych, pilnowanych do końca tajemnic, nieznanych nawet jego wielkiej miłości, życiowej partnerce przez blisko ćwierć wieku, Elżbiecie Dzikowskiej.
Większość pamięta go z programu „Pieprz i wanilia” w którym opowiadał o swoich egzotycznych podróżach. Ale zanim urodzony w Toruniu Mieczysław Sędzimir został Tony'm Halikiem przeżył kilka różnych życiorysów: był Polakiem i Argentyńczykiem. Czasem Indianinem; najczęściej zestrzelanym pilotem II wojny światowej, francuskim partyzantem, autorem pierwszego wywiadu dla NBC z Fidelem Castro, laureatem Pulitzera, pilotem Juana Peróna i odkrywcą ukrytej stolicy Inków. ALBO NIE BYŁ ŻADNYM Z NICH. Z całą pewnością wybierał się jednak na Księżyc.
Książka Mirosława Wlekłego jest biografią reporterską. Przemierzamy więc blisko osiemdziesiąt lat życia zmarłego w 1998 Halika i tysiące kilometrów na kilku kontynentach. W imponującym „śledztwie” autor dotarł do wielu miejsc i ludzi znających Halika. Od sędziwej pani pamiętającej Miecia z młodości przez przyjaciół w Argentynie i Meksyku, syna w USA, po rodzinę i współpracowników w Polsce, z Elżbietą Dzikowską, Ryszardem Badowskim (twórcą telewizyjnego „Klubu sześciu kontynentów”, który wylansował Halika) i Kazimierzem Kaczorem (ze znanym aktorem i jego żoną Halikowie pływali po Karaibach).
Próba oddzielenia faktów od mitów w tej niezwykłej, zagmatwanej i barwnej biografii, to jednak nie jedyny atut książki. By wszystko było zrozumiałe, autor poszerza konteksty, z których wyłania się historia znacznej części zeszłego stulecia, od okupacji w Europie, przez powojenną falę emigracji do Argentyny, specyfikę pracy dziennikarskiej w słynnym magazynie „Life”, dzieje Meksyku z olimpiadą 1968, czy poszukiwanie legendarnej, ostatniej stolicy Inków, po życie w PRL-u i „Solidarność”: Halik był jednym z pierwszych zagranicznych dziennikarzy, którzy dostali się do stoczni. Przewija się mnóstwo znanych ludzi, by wspomnieć jeszcze Kapuścińskiego, Vargasa Llose, Kissingera, Fidela i Raula Castro…
Kim Tony Halik był naprawdę? Odpowiedź - w trakcie podróży po Francji, Meksyku, Stanach Zjednoczonych, Argentynie i Polsce - znalazł jeden z najlepszych polskich reporterów młodej generacji, Mirosław Wlekły.
Zrazu bałam się tej książki. Myślałam, że ujawnienie sekretów życia Toniego, tajemnic, których ja
nawet nie znałam, w pogoni za dziennikarską sensacją przekładającą się na sprzedaż książki
może zrobić Toniemu krzywdę. Mirosław Wlekły podszedł jednak uczciwie do życia swego
wyjątkowego bohatera, starał się zrozumieć motywy jego postępowania, pokazał jego - a czasem
nie były to jego - wybory w kontekście czasu i wydarzeń politycznych. Dziękuję mu za to.
Elżbieta Dzikowska
To wielka radość móc wędrować jeszcze raz z Tonym i Elżbietą przez świat i strony książki,
której są bohaterami. Ale to znacznie więcej niż sentymentalna podróż przez świat pachnący wanilią.
Jerzy Stuhr
Nie istniały dla niego zadania niemożliwe do wykonania. Wpychał się wszędzie tam, gdzie innym brakowało odwagi.
Oto opowieść o sympatycznym szaleńcu, któremu nikt nie był w stanie odmówić uroku. nawet gdy nieco przeinaczał
fakty i zbytnio koloryzował swój życiorys. Był tu i teraz. Cały Halik.
Michał Nogaś
.jpg)
